Informacje o przedmiocie
| Rok studiów | 2016/2017 |
|---|---|
| Liczba ECTS | 18 |
| Sposób zaliczenia | Egzamin |
Gdzie?
Ćwiczenia odbywają się w Collegium Anatomicum na salach prosektoryjnych. Budynek znajduje się przy ul. Narutowicza 60, w pobliżu pl. Dąbrowskiego.
Prowadzone są dwa razy w tygodniu, trwają 3 godziny lekcyjne (2h 15 minut).
Również dwa razy w tygodniu przeprowadzane są wykłady, które prowadzi prof. Mirosław Topol, każdy po 1,5 h. Odbywają się one w CKD przy Pomorskiej 251.
Jak wyglądają zajęcia?
Na zajęciach obowiązkowe jest noszenie fartucha (kolor: preferencyjnie biały, długość nie ma znaczenia), jednak na miejscu dostępne są również fartuchy jednorazowe, gdy ktoś zapomni swojego. Warto zakupić również pudełko własnych rękawiczek jednorazowych.
Oprócz tego standardowe wyposażenie to: coś do pisania (przydają się różne kolory), zeszyt (najlepiej A4) i atlasy anatomiczne na grupę (nie są one jednak obowiązkowe, ale BARDZO się przydają - łatwo sobie wszystko zobrazować).
W roku akademickim 2016/2017 zajęcia odbywały się w ustalonych grupach dziekańskich. Każda grupa ma przypisanego na stałe asystenta, który prowadzi zajęcia. Metoda ich prowadzenia różni się jednak w zależności od asystenta - każdy ma swój indywidualny sposób nauczania.
Cała grupa siada ze swoim prowadzącym dookoła stołu w sali prosektoryjnej. Na początku zajęć jest zazwyczaj wstęp teoretyczny (część asystentów przygotowuje prelekcję, druga część pyta z materiału, który należało przygotować, inni natomiast prowadza luźną rozmowę). Na końcu zajęć podawany jest kolejny zakres wiadomości. Najlepiej uczyć się systematycznie (tak jak do każdego przedmiotu), gdyż potem ciężko jest przyswoić tak dużą ilość informacji z dnia na dzień. Po części teoretycznej nadchodzi czas na oglądanie preparatu (niektórzy asystenci robią to równolegle z zagadnieniami teoretycznymi). Asystent pokazuje struktury na zwłokach oraz omawia je, a po zakończeniu z reguły zostawia czas na samodzielne oglądanie preparatu.
Niekiedy zajęcia razem z asystentami prowadzą również studenci ze Studenckiego Koła Naukowego Anatomii Prawidłowej.
Zajęcia odbywają się w pięciu blokach:
1. Kończyny (zazwyczaj 8 ćwiczeń)
2. Klatka piersiowa (zazwyczaj 6 ćwiczeń)
3. Brzuch i miednica (zazwyczaj 8 ćwiczeń)
4. Głowa i szyja (zazwyczaj 12 ćwiczeń)
5. Ośrodkowy układ nerwowy (zazwyczaj 8 ćwiczeń)
(1, 2, 3 – semestr zimowy, 4, 5 – semestr letni)
Po każdym bloku ćwiczeń: kolokwium zaliczeniowe
Jak sprawdzana jest wiedza?
Po zakończeniu zajęć z danego działu tematycznego, odbywa się kolokwium praktyczno-teoretyczne ze swoim asystentem. Zasady przeprowadzania zaliczenia są wywieszane na tablicy ogłoszeń w Collegium, mogą jednak ulegać zmianom. W roku akademickim 2016/2017 w ostateczności obejmowało ono 5 pytań- 3 praktyczne i 2 teoretyczne. Warunkiem zaliczenia było uzyskanie 3/5 punktów, przy czym należało odpowiedzieć na przynajmniej 2/3 pytań praktycznych (tj. wskazać określoną strukturę oraz podać jej miano polskie i angielskie). U większości asystentów jeżeli ktoś uzyskał 3/3 punktów z pytań praktycznych - mógł nie odpowiadać na zadane pytania teoretyczne. W przypadku niezaliczenia kolokwium przystępuje się do poprawki, która odbywa się tuż przed sesją (lub w trakcie) - razem z poprawką semestralnego kolokwium teoretycznego. Na II termin losuje się asystenta, III termin jest z własnym. Poprawka odbywa się na takich samych zasadach jak na I terminie.
Po każdym semestrze odbywa się pisemne zaliczenie. W roku 2016/2017 składało się z 30 pytań- zarówno testowych jak i otwartych, z działów omawianych w danym półroczu. Aby je zaliczyć, należało mieć min 60% z każdego z działów. Każdy niezaliczony dział poprawiało się oddzielnie. Zasady poprawy były podobne do tych z kolokwiów praktyczno-teoretycznych- aby zaliczyć student musiał jednak odpowiedzieć na 2/3 pytań teoretycznych.
Łączna ilość kolokwiów (zarówno praktyczno-teoretycznych jak i działów z zaliczenia semestralnego) w I semestrze wynosiła 6, w drugim 4. Na II terminie każdy indywidualnie losował asystenta, III termin odbywał się z własnym asystentem, jednak tylko wtedy, gdy po I terminie miało się do zaliczenia 3 kolokwia w I, lub 2 w II semestrze. Większa liczba niezaliczonych działów skutkowała egzaminem komisyjnym z profesorem, tak samo jak niezaliczenie działu u własnego asystenta na III terminie. Niezaliczenie „komisa” powoduje usunięci z uczelni, można jednak ubiegać się o tzw. warunek. Ocena na semestr zimowy to ocena z zaliczenia semestralnego, a oceną na koniec roku akademickiego jest wynik uzyskany z egzaminów.
Egzamin praktyczny jest „przepustką” do egzaminu teoretycznego. Aby uzyskać dopuszczenie do egzaminu praktycznego trzeba mieć zaliczone oba semestry (zdane wszystkie kolokwia). Starosta grupy losuje asystenta, który będzie przeprowadzał egzamin. Nie można mieć egzaminu ze swoim prowadzącym.
Maksymalnie do uzyskania jest 25 punktów, po 5 z poszczególnych działów. Żeby zaliczyć egzamin, należy uzyskać min. 15 pkt., przy czym należy mieć minimum 2 pkt. z każdego działu. Pytania zdarzają się różne- od prostszych sprowadzających się do pokazania określonej struktury (np. "Wskaż aortę brzuszną") lub bardziej rozbudowanych (np. "Wskaż tętnicę, od której odchodzi pień trzewny- odpowiedź: aorta brzuszna"). Ostatni punkt z każdego działu przyznawany jest za podanie angielskich mian wszystkich wskazywanych struktur.
Egzamin teoretyczny zdaje się na komputerach w jednym z dwóch centrów egzaminacyjnych (CKD, ul. Pomorska 251 lub przy Szpitalu im. Barlickiego). Obejmuje 60 pytań testowych A-E wylosowanych z puli pytań. Wśród pytań stricte teoretycznych są też pojedyncze zdjęcia RTG albo CT, na których należy rozpoznać struktury anatomiczne zaznaczone strzałkami (zdjęcia są Wam wcześniej znane, bo pod koniec każdego semestru jest seria wykładów z anatomii radiologicznej, na których wszystko jest omawiane, a prowadzący udostępniają swoje prezentacje).
II termin egzaminu jest taki sam jak pierwszy. III termin to rozmowa z prof. Topolem.
W przypadku niezaliczenia anatomii nie ma możliwości kontynuowania nauki na drugim roku. Nie trzeba jednak zaczynać wszystkiego od zera. Można za zgodą dziekana i odpłatnością powtarzać tylko anatomię, a potem po zdanym egzaminie przejść na drugi rok (tzw. „Warunek”).
Materiały i książki
Prawda jest taka, że nie ma jednej książki z której można uczyć się anatomii. Warto korzystać z wielu źródeł, gdyż różne podręczniki lepiej lub gorzej opracowują dane zagadnienia. Są to:
1. Najpopularniejszą pozycją jest seria ośmiu skryptów – „Anatomia prawidłowa człowieka” – prof. Andrzeja Skawiny. To jedne z lepszych podręczników, bardzo dobre do nauki (z wyjątkiem części poświęconej OUN-owi), w treści zdarzają się jednak błędy. Nowe wydanie zawiera zarówno polskie jak i angielskie mianownictwo anatomicznie. Książki nie są jednak polecane jako podręczniki wiodące.
2. Kultową pozycją jest „Anatomia człowieka” Bochenka. Jest to dobrze napisany, lecz bardzo obszerny 5 tomowy podręcznik. Polecany przez większość asystentów, chociaż przerobienie go w całości jest mało wykonalne w ciągu rok. Dobrą opcją jest więc czytanie wybranych fragmentów, gdy np. ma się wątpliwości na dany temat lub chce się dokładnie zgłębić wybrany dział.
3. „Anatomia Graya” (ang. Gray’s Anatomy) – ten 3-tomowy podręcznik bardzo różni się od polskich wydań. Największy nacisk kładziony jest tu na kolorowe ryciny, schematy i przypadki kliniczne. Tom III obejmuje głowę szyję, jednak nie zawiera pratycznie informacji nt. ostatniego działu - OUN. Jedni lubią się z niego uczyć, inni nie – trzeba sprawdzić i samemu zadecydować.
Warto pamiętać, że na kolokwiach semestralnych pojawiają się często zagadnienia kliniczne opisywane w tym podręczniku. Ponadto jako suplement do tej pozycji jest 3-tomowy zestaw pytań testowych z odpowiedziami z każdego działu.
4. „Anatomia człowieka” O. Narkiewicza i J. Morysia to nowy i jak na razie dość mało popularny 4-tomowy podręcznik, choć jeden z lepiej napisanych. Przejrzysty, w miarę krótki, posiada bardzo mało błędów. Treści przekazywane są w zrozumiały sposób, dobrze się z niego uczy. Wielu asystentów poleca ten podręcznik.
5. „Anatomia czynnościowa OUN” prof. B. Gołąba to obowiązkowa pozycja na ostatni dział zajęć z anatomii. Jest stosunkowo mało obszerny (ok. 260 s.), a zawiera wszystkie informacje z zakresu mózgowia i ukł. nerwowego człowieka potrzebne na kolokwium
i egzamin. Jej wadą jest jednak dość trudny język, jakim operuje autor. Uzupełnieniem tego podręcznika jest „obwodowy układ nerwowy”.
6. „Anatomia człowieka” prof. Woźniaka również jest pozycją, na którą warto zwrócić uwagę. Współautorem działu o płucach jest sam prof. Topol. Ponadto ten podręcznik jest opisywany jako najbardziej „kompatybilny” z Atlasem Sobotty, tak więc może to stanowić bardzo dobre połączenie.
7. "Moore. Anatomia kliniczna" - stosunkowo nowy, 2-tomowy podręcznik, polecany przez wielu młodych asystentów. Analogiczny do "Anatomii Graya" - w każdym rozdziale zawarte są przystępne opisy oraz kolorowe ilustracje danych sruktur, a także przyapdki kliniczne. W podręczniku zawarte są nazwy polskie i angielskie. Wielu osobom on bardzo odpowiada, jednak do tej pory wyszło tylko jedno wydanie polskie, przez co zdarzają się błędy - szczególnie przy podpisach ilustracji.
Dostępne są też inne podręczniki np. skrypty Profesora B. Gołąba. m.in. „Zarys angiologii czynnościowej”, „Arthrologia i syndesmologia”. Niektórzy asystenci sugerują się z nich uczyć, jednak są to zwykle stare wydania, gdzie niektóre rzeczy są już nieaktualne.
Poza tym, znane są również podręczniki takie jak „Anatomia człowieka” J. Sokołowskiej-Pituchowej i „Anatomia człowieka” A. Krechowieckiego, które są de facto streszczeniem „Bochenka”. Niektórzy je lubią, inni nie, kwestia gustu.
Anatomii, szczególnie w części praktycznej, nie można się nauczyć tylko z podręczników, gdzie często ciężko sobie wyobrazić przestrzennie lokalizację danych struktur. Z pomocą przychodzą tu atlasy anatomiczne:
1. Dwutomowy Atlas Sobotty posiada świetne i bardzo dokładne ryciny. Jest dostępny w wersji z mianami angielskimi, jak i łacińskimi. Najpopularniejszy i najłatwiej dostępny jest w wersji z łacińskimi podpisami. Pamiętajcie, że na anatomii obowiązują angielskie miana. Wadą jest zbyt duża szczegółowość podpisów, która momentami utrudnia odczytanie informacji.
2. Atlas Nettera jest również bardzo popularną pozycją. Łatwo dostępny w wersji angielskiej, łacińskiej i polskiej. Jeżeli chodzi o ryciny to jest ich mniej i są mniej precyzyjne niż w atlasie Sobotty, lecz dzięki temu rysunki stają się czytelniejsze. Ponadto posiada wiele przydatnych schematów (np. drogi nerwowe). Występuje w wersji jednotomowej. Ciekawą opcją może okazać się dostępna na rynku "Anatomia Nettera do kolorowania", która może spodobać się szczególne wzrokowcom.
3. Niedawno ukazało się polskie wydanie 3-tomowego podręcznika THIEME, i jego jednotomowy polski odpowiednik czyli „Atlas Anatomiczny Prometeusza”. Niemalże wszystkie ryciny na wykładach pochodzą z tej właśnie pozycji. Oprócz cech typowych dla atlasu (ryciny z podpisanymi strukturami) posiada opisy danych struktur. Wiele jest również tabel i schematów, które ułatwiają zrozumienie tematu. Bardzo dokładny, a jednocześnie czytelny. Dużą wadą jest jednak nadal mała dostępność (brak rynku wtórnego), a także bardzo wysoka cena.
Oprócz wyżej wymienionych pozycji istnieje jeszcze "Atlas Anatomii Klinicznej McMinna", polecany przez niektórych studentów, czy atlas fotograficzny- "Atlas anatomii. Fotograficzne studium ciała człowieka" Chihiro Yokochi'ego.
Przydatnym może okazać się również jeden z bezpłatnych atlasów anatomicznych 3D dostępny pod linkiem: http://anatomylearning.com/en/
Również pomocny może być tytuł "Anatomia Topograficzna. Przewodnik anatomiczny do ćwiczeń prosektoryjnych" prof. Ryszarda Aleksandrowicza- jest to słownik mian angielskich. Należy jednak pamiętać, że w razie wątpliwości nad prawidłowym mianem angielskim danej struktury, nadrzędne są nazwy podawane na wykładzie (da się zdać egzamin polegając tylko i wyłącznie na Aleksandrowiczu - porównywanie każdej nazwy zajęłoby wieki, a i tak będziecie mieć wystarczająco dużo do nauki), a także "Słownik polsko-angielski mian anatomicznych dla studentów medycyny" pod red. prof. M. Topola wydany przez Zakład Anatomii.
Porady
Między zajęciami można wypożyczyć zestaw kości (za okazaniem książeczki prosektoryjnej), co jest dobrą okazją, by poćwiczyć przed zajęciami i poszukać struktur widocznych w atlasie (dotyczy szczególnie kończyn i czaszki). Oprócz dostępu do ossarium studenci mogą również korzystać z Muzeum Anatomicznego, gdzie w gablotach znajdują się różne preparaty wraz z dokładnymi opisami.
Uczcie się systematycznie!
